Asset Publisher Asset Publisher

Leśny żłobek - Nowy Świat

Leśny żłobek, tak w dosłownym tłumaczeniu z języka angielksiego (forest nursery) określa się szkółkę leśną.

Jest to bardzo trafna nazwa miejsca, w którym hodowane jest młode pokolenia drzew. Szkółka to obszar ziemi podzielony na kwatery produkcyjne, przedzielone wysokimi drzewami i krzewami tzw. pasami przeciwwietrznymi. Takie pasy mają stworzyć sadzonkom korzystny mikroklimat sprzyjający rozwojowi, ograniczyć gwałtowne wiatry czy nadmiar słońca. Szkółki leśne znajdują się w całym kraju - prawie w każdym z 430 nadleśnictw jest przynajmniej jedna.
W Nadleśnictwie Karczma Borowa znajduje się szkółka leśna – Nowy Świat. Produkowane są na niej przede wszystkim główne gatunki lasotwórcze (sosny, dęby, buki, świerki i brzozy, ale także modrzewie, graby, różne gatunki klonów oraz inne drzewa i krzewy). Większość produkowanego na szkółkach materiału pochodzi z siewów.

Na początku było nasionko

Efektywne wykorzystanie materiału nasiennego wymaga prawidłowego postępowania
z nasionami – od zbioru, poprzez transport, prowizoryczne składowanie, czyszczenie, stosowanie odpowiednich warunków przechowywania do właściwego wysiewu. Nasiona wszystkich gatunków drzew i krzewów powinny być obowiązkowo zaprawiane. Zaprawianie nasion ma pomóc w zabezpieczeniu kiełkujących nasion przed patogenami i szkodnikami przenoszonymi na nasionach i występującymi w glebie. Z takich nasion wschody roślin są lepsze i bardziej wyrównane, a młode siewki rozwijają się lepiej i stają się odporne na groźne choroby oraz szkodniki, co w rezultacie daje wyższe plony dobrej jakości. Każde nasionko skrywa w sobie potencjalne, nowe życie.

Aby wiosną zabrać się ostro do prac, najpierw trzeba wszystko dobrze zaplanować, dlatego  leśniczy szkółkarz nie przesypia zimy , jak niedźwiedź. Prace i działania przygotowywane są z wyprzedzeniem. Leśniczy musi zakupić agrowłókniny do przykrywania siewów, zaplanować niezbędną ilość nawozów i środków ochrony roślin zalecanych przez Instytut Badawczy Leśnictwa, zlecić ekspertyzy glebowo-nawożeniowe i przede wszystkim zaplanować wysokość produkcji (ilość nasion i powierzchni do obsiania, wydajność z ara).

Sieje, je, je

Na zaplanowanych i przygotowanych kwaterach w szkółce Nowy Świat wykonujemy siew częściowy rzędowy, który ułatwia pielęgnowanie gleby sposobami mechanicznymi oraz pozwala kształtować systemy korzeniowe siewek. Gatunki iglaste, takie jak sosna, świerk, modrzew siejemy przy pomocy siewnika nasion lekkich, ręcznie natomiast siejemy dęby, brzozy, olchę i buk. Termin siewu uzależniony jest od biologicznych właściwości danego gatunku, wilgotności i temperatury gleby, jak również od innych czynników przyrodniczych. Nasiona różnych gatunków wymagają odmiennych temperatur do skiełkowania. Leśniczy szkółkarz musi wykazywać się więc za każdym razem umiejętnościami obserwacyjnymi i polegać na swoim doświadczeniu.

3 x pielęgnacja

Wiosną, gdy temperatura i wilgotność sprzyja, kiełkują i rosną w siłę nie tylko wysiane przez nas nasiona, ale również i jakby ze zdwojoną siłą zastępy chwastów. To one doskwierają niemal przez cały okres wegetacyjny. Uporczywie wyrastają na rzędach i międzyrzędami.  Potrafią zagłuszyć, osłabić, ograniczać wzrost i utrudniać dostęp do substancji odżywczych naszym siewkom i sadzonkom.  Co gorsza szybko rozsiewają się lub odrastają z rozłogów. Dlatego konieczne jest regularne usuwanie chwastów. Pielenie to niejako walka z wiatrakami. Ręczne usuwanie, czy spulchnienie gleby opielaczem to zabiegi mające na celu pozbycie się chwastów. Pielęgnacja i ochrona na szkółce prowadzona jest miedzy innymi przy zastosowaniu metody integrowanej ochrony roślin tj. z wykorzystaniem metod niechemicznych, minimalizujących zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska.

Szkółkarz, aby zebrać plony swojej pracy i ochronić siewy i sadzonki przed różnego rodzaju pasożytami (grzybowymi lub owadzimi) musi prowadzić również opryski: obligatoryjne, profilaktyczne lub objawowe. Wszystko w ściśle określonych terminach i warunkach pogodowych. Zanim jeszcze pojawią się siewki, a gleba zaczyna dopiero pękać na kwatery wyjeżdża ciągnik wykonujący oprysk przeciwko zgorzeli siewek. Zapobiegawczo sosnę pryska się przeciwko osutce, natomiast zabieg na mączniaka dębu, opadzinę modrzewia czy mszycę stosujemy przy widocznych objawach.

Leśniczy szkółkarz - niczym kompleks 5 w 1

Aby być leśniczym szkółkarzem trzeba być nie tylko leśnikiem, ale i po trochu przyrodnikiem, fitopatologiem, entomologiem, ogrodnikiem i meteorologiem. Trzeba umieć poświęcić swój czas i niejednokrotnie zrezygnować z własnych planów, na rzecz „leśnego żłobka".  Umiejętność obserwacji przyrody i wyprzedzania jej o krok, tak aby siewy w odpowiednim momencie zabezpieczyć przed przymrozkami, przykrywając je np. agrowłókniną, a następnie odkryć je, by nie dopuścić do ich zaparzenia i zdeformowania, to nie lada sztuka. Deszczowanie i podlewanie sadzonek powinno być wykonywane „z głową", aby adekwatnie do panujących warunków nie wysuszyć ich lub nie spowodować nadmiernego nawodnienia. Szybkie reagowanie w razie pojawienia się pasożytniczych owadów i grzybów jest konieczne. Leśniczy szkółkarz na wszystko musi znaleźć „złoty środek", pamiętając o przestrzeganiu zasad w stosowaniu środków chemicznych i metod. Praca na szkółce leśnej wymaga dużo czasu, energii, cierpliwości i zamiłowania.